Trong bối cảnh ngành công nghiệp nước giải khát toàn cầu đang đối mặt với những thách thức lớn về sức khỏe cộng đồng, hai ông lớn Coca-Cola và PepsiCo đang dẫn đầu một cuộc cách mạng ngọt ngào: thay thế đường công nghiệp, cụ thể là xi-rô ngô hàm lượng fructose cao (HFCS), bằng đường mía tự nhiên. HFCS, được sử dụng rộng rãi ở Mỹ từ những năm 1980, đã bị chỉ trích vì liên quan đến các vấn đề sức khỏe như béo phì, tiểu đường và rối loạn chuyển hóa. Sự thay đổi này không chỉ phản ánh áp lực từ người tiêu dùng mà còn từ các chính sách chính phủ, đặc biệt dưới thời Tổng thống Donald Trump với chiến dịch "Make America Healthy Again" (MAHA). Theo các nguồn tin gần đây, cả Coca-Cola và Pepsi đều công bố kế hoạch ra mắt sản phẩm sử dụng đường mía vào mùa thu năm 2025, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử ngành. Bài luận này sẽ phân tích lý do đằng sau quyết định này, lợi ích tiềm năng, thách thức và tác động đến thị trường, nhằm làm rõ tại sao đây có thể là một động thái chiến lược thông minh cho cả hai thương hiệu.

Lịch Sử Sử Dụng Đường Trong Coca-Cola Và Pepsi

Để hiểu rõ sự chuyển đổi này, cần nhìn lại lịch sử của hai thương hiệu. Coca-Cola, được phát minh năm 1886 bởi dược sĩ John Pemberton, ban đầu sử dụng đường mía làm chất ngọt chính. Tương tự, Pepsi, ra đời năm 1893, cũng dựa vào đường tự nhiên từ mía. Tuy nhiên, vào cuối những năm 1970 và đầu 1980, cả hai công ty chuyển sang HFCS tại thị trường Mỹ do chi phí thấp hơn và nguồn cung ổn định từ ngành nông nghiệp ngô. HFCS, một loại đường công nghiệp được sản xuất từ tinh bột ngô, chứa khoảng 55% fructose và 45% glucose, gần giống với thành phần của đường mía (sucrose, phân hủy thành 50% fructose và 50% glucose). Sự thay đổi này giúp giảm chi phí sản xuất, nhưng đồng thời làm dấy lên lo ngại về sức khỏe, vì fructose trong HFCS được cho là dễ gây tích tụ mỡ gan và tăng cân hơn so với glucose.

Theo các nghiên cứu từ Hiệp hội Tim mạch Mỹ, tiêu thụ quá mức HFCS có liên quan đến tỷ lệ béo phì tăng vọt ở Mỹ, từ 13% năm 1960 lên hơn 40% hiện nay. Người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng các sản phẩm "tự nhiên", dẫn đến sự phổ biến của phiên bản Coke Mexico (sử dụng đường mía) được nhập khẩu vào Mỹ. Pepsi cũng đối mặt với vấn đề tương tự, dù họ đã thử nghiệm các sản phẩm giảm đường như Pepsi Zero Sugar. Đến năm 2025, sự chuyển dịch trở lại đường mía không chỉ là quay về nguồn cội mà còn là chiến lược marketing để lấy lại lòng tin từ người dùng.

Lý Do Thay Đổi: Áp Lực Từ Chính Phủ Và Người Tiêu Dùng

Quyết định thay thế HFCS bằng đường mía của Coca-Cola và Pepsi được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố, nổi bật là áp lực từ chính quyền Mỹ. Vào tháng 7 năm 2025, Tổng thống Trump đã công khai kêu gọi các tập đoàn lớn loại bỏ chất ngọt công nghiệp để cải thiện sức khỏe quốc gia. Ngay sau đó, Coca-Cola xác nhận sẽ ra mắt phiên bản Coke sử dụng đường mía trồng tại Mỹ vào mùa thu 2025, như một phản ứng trực tiếp. Công ty nhấn mạnh rằng sản phẩm mới sẽ sử dụng đường từ nguồn nội địa, hỗ trợ nông dân Mỹ và giảm phụ thuộc vào nhập khẩu. Tương tự, PepsiCo cũng nhanh chóng tham gia, công bố Pepsi Prebiotic Cola – một phiên bản sử dụng đường mía kết hợp với chất xơ prebiotic để hỗ trợ sức khỏe đường ruột. CEO PepsiCo, Ramon Laguarta, khẳng định rằng công ty sẵn sàng điều chỉnh công thức nếu người tiêu dùng đòi hỏi, nhấn mạnh cam kết với xu hướng "sạch" và tự nhiên.

Áp lực từ người tiêu dùng là yếu tố then chốt. Theo khảo sát của Nielsen năm 2024, hơn 60% người Mỹ ưu tiên sản phẩm không chứa chất phụ gia công nghiệp, và doanh số các loại nước ngọt sử dụng đường tự nhiên tăng 15% hàng năm. Chiến dịch MAHA của Trump đã khuếch đại điều này, biến sức khỏe thành vấn đề quốc gia. Cả hai công ty đều nhận thấy rằng việc giữ nguyên HFCS có thể dẫn đến mất thị phần cho các đối thủ như Dr Pepper hay các thương hiệu hữu cơ mới nổi. Hơn nữa, sự thay đổi này giúp họ mở rộng thị trường quốc tế, nơi đường mía đã là tiêu chuẩn (ví dụ: Coke ở châu Âu và châu Á).

Lợi Ích Của Việc Sử Dụng Đường Mía

Việc chuyển sang đường mía mang lại nhiều lợi ích tiềm năng, dù không phải là "liều thuốc thần kỳ" cho sức khỏe. Về mặt dinh dưỡng, đường mía và HFCS có lượng calo tương đương (khoảng 4 calo mỗi gram), nhưng đường mía được coi là tự nhiên hơn vì không qua quá trình chế biến hóa học phức tạp. Các chuyên gia từ PBS lưu ý rằng đường mía có thể dễ tiêu hóa hơn, giảm nguy cơ rối loạn chuyển hóa so với HFCS, vốn chứa fructose tự do dễ hấp thụ nhanh. Đối với người tiêu dùng, sản phẩm mới hứa hẹn hương vị "xưa cũ" – đậm đà và ít gắt hơn, như phiên bản Coke cane sugar đã phổ biến ở Mexico.

Về kinh tế, sự thay đổi hỗ trợ nông nghiệp Mỹ. Coca-Cola cam kết sử dụng đường mía từ Florida và Louisiana, tạo việc làm cho hàng nghìn nông dân. Pepsi cũng hướng tới nguồn cung nội địa, góp phần vào mục tiêu tự cung tự cấp của MAHA. Môi trường lợi ích khi đường mía có thể được trồng bền vững hơn ngô biến đổi gen dùng cho HFCS. Cuối cùng, đây là cơ hội marketing: Cả hai thương hiệu có thể quảng bá sản phẩm như "lành mạnh hơn", thu hút thế hệ millennial và Gen Z – những người sẵn sàng trả giá cao hơn cho sản phẩm sạch.

Sản phẩm >> Đường Mía Hà Thủ Ô

Thách Thức Và So Sánh Giữa Coca-Cola Và Pepsi

Mặc dù đầy hứa hẹn, sự chuyển đổi không hề dễ dàng. Chi phí sản xuất đường mía cao hơn HFCS khoảng 20-30%, có thể dẫn đến tăng giá sản phẩm – một rủi ro trong bối cảnh lạm phát. Nguồn cung đường mía ở Mỹ hạn chế, phụ thuộc vào thời tiết và chính sách thương mại, buộc các công ty phải đa dạng hóa nguồn nhập khẩu. Hơn nữa, các chuyên gia y tế cảnh báo rằng đường mía vẫn là đường, và tiêu thụ quá mức vẫn gây hại; sự thay đổi này có thể bị coi là "greenwashing" nếu không đi kèm giảm tổng lượng đường.

So sánh hai thương hiệu, Coca-Cola dẫn đầu với thông báo rõ ràng về phiên bản cane sugar Coke, dự kiến ra mắt toàn quốc vào mùa thu 2025. Họ tận dụng hình ảnh thương hiệu cổ điển để nhấn mạnh "quay về gốc rễ". Pepsi, dù phản ứng nhanh, tập trung vào sản phẩm niche như Pepsi Prebiotic Cola, kết hợp đường mía với lợi ích sức khỏe bổ sung. PepsiCo dường như linh hoạt hơn, sẵn sàng thay đổi toàn bộ dòng sản phẩm nếu nhu cầu tăng, nhưng hiện tại họ chưa cam kết thay thế HFCS hoàn toàn như Coke ngụ ý. Cả hai đều nhắm đến phân khúc cao cấp, nhưng Coke có lợi thế từ sự ủng hộ trực tiếp của Trump, trong khi Pepsi nhấn mạnh vào đổi mới (prebiotic).

Tác Động Đến Thị Trường Và Xã Hội

Sự chuyển đổi này có thể làm thay đổi cục diện ngành nước ngọt, thúc đẩy các đối thủ như Keurig Dr Pepper theo chân. Nó cũng góp phần vào cuộc chiến chống béo phì ở Mỹ, nơi tiêu thụ nước ngọt chiếm 10% calo hàng ngày. Tuy nhiên, để thực sự hiệu quả, cần kết hợp với giáo dục dinh dưỡng và quy định nghiêm ngặt hơn về nhãn mác.

Tóm lại, quyết định của Coca-Cola và Pepsi thay thế đường công nghiệp bằng đường mía là một bước tiến đáng kể, phản ánh sự hòa quyện giữa lợi ích kinh doanh, sức khỏe cộng đồng và áp lực chính trị. Với kế hoạch ra mắt vào năm 2025, hai thương hiệu không chỉ cải thiện hình ảnh mà còn góp phần vào một Mỹ khỏe mạnh hơn. Tuy nhiên, thách thức về chi phí và hiệu quả thực tế đòi hỏi sự theo dõi chặt chẽ. Trong tương lai, nếu thành công, xu hướng này có thể lan rộng toàn cầu, khuyến khích ngành công nghiệp thực phẩm ưu tiên sức khỏe hơn lợi nhuận. Đây không chỉ là câu chuyện về đường ngọt, mà còn về sự thay đổi để tồn tại trong một thế giới ngày càng ý thức về sức khỏe.

Nguồn tham khảo:

https://www.newsweek.com/pepsi-weighs-sugar-cane-coca-cola-trump-2100480

https://www.nbcnews.com/business/consumer/coca-cola-us-cane-sugar-trump-rcna220181